ΠΕΦΤΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΛΑΓΟΥ: ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΕΝΟΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ / ΔΡ. ΑΛΑΝ ΡΟΠΕΡ – ΜΠΡΑΪΑΝ ΜΠΑΡΕΛ

Αν παρακολουθούσατε φανατικά το Grey’s Anatomy, αν σας σαγήνευσε το βιτριολικό χιούμορ του Dr House ή απολαύσατε τις παράξενες και γλαφυρές ιστορίες ασθενών του εμβληματικού Oliver Sacks, τότε σίγουρα αυτό το βιβλίο είναι για σας.

Σαν μια άλλη Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων ο Δρ Ρόπερ, κορυφαίος νευροχειρουργός στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Χάρβαρντ, καταδύεται στην τρύπα του λαγού, στον παράξενο και διαστρεβλωμένο κόσμο που αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλος που υποφέρει από κάποια νευρολογική ασθένεια.

Σε αυτά τα παράδοξα ταξίδια-κατάδυση στα βάθη του ανθρώπινου εγκεφάλου αντιμετωπίζει: έναν πωλητή που οδηγεί γύρω γύρω σε μια πλατεία χωρίς να μπορεί να βρει την έξοδο, έναν διάσημο ηθοποιό, τον Μάικλ Τζέι Φοξ, που αγωνίζεται να συνεχίσει την καριέρα του παρά το διαρκές τρέμουλο από την ασθένεια του Πάρκινσον, μια πρωταθλήτρια του πατινάζ που το σώμα της έχει μετατραπεί σε ωρολογιακή βόμβα και μια λατίνα έφηβη που ισχυρίζεται ότι πάσχει από ολική τύφλωση, αλλά βλέπει το εκατοδόλαρο που ανεμίζει ο γιατρός μπροστά στα μάτια της.

“Και οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν ότι από τίποτα άλλο παρά από εκεί [από τον εγκέφαλο] έρχονται χαρές, απολαύσεις, γέλιο και διασκέδαση, και θλίψεις, απελπισία, απογοήτευση και θρήνοι. Και με αυτό, με ιδιαίτερο τρόπο, αποκτάμε σοφία και γνώση, βλέπουμε και ακούμε και γνωρίζουμε τι είναι άδικο και τι είναι δίκαιο, τι είναι κακό και ποιο είναι καλό, τι είναι γλυκό και τι άγευστο…Και από το ίδιο όργανο γινόμαστε τρελοί και παρανοϊκοί και μας κυριεύουν φόβοι και τρόμοι… Όλα αυτά τα πράγματα υποφέρουμε από τον εγκέφαλο όταν δεν είναι υγιής … Γι’ αυτούς τους λόγους είμαι της άποψης ότι ο εγκέφαλος ασκεί τη μεγαλύτερη δύναμη στον άνθρωπο. Αυτός είναι ο διερμηνέας μας για εκείνα τα πράγματα που προέρχονται από τον αέρα, όταν [ο εγκέφαλος] συμβαίνει να είναι σε καλή κατάσταση”.
Αυτό το απόσπασμα συναντάται στην Ιπποκρατική συλλογή του 4ου αιώνα π.Χ. και θα μπορούσε κάλλιστα να συγκεφαλαιώνει την αντίληψη μας για την εγκεφαλική λειτουργία στις αρχές του 21ου αιώνα. Αν και είναι ευρύτερα άγνωστο συγκριτικά με άλλα επιστημονικά και πνευματικά επιτεύγματα της εποχής εκείνης, εντούτοις πρόκειται για ένα διανοητικό άλμα τρομερά εντυπωσιακό, σχεδόν απίστευτο, ειδικά αν ληφθεί υπόψη το γενικότερο αξιακό σύστημα και οι επικρατούσες αντιλήψεις της εποχής. Αν μη τι άλλο καταδεικνύει την ακρίβεια της παρατήρησης και υπομονετικής καταγραφής γεγονότων και συμβάντων που συνέβαλλαν στην εδραίωση της φήμης των γιατρών της Ιπποκρατικής σχολής. Ωστόσο, προς απογοήτευση όσων σπεύσουν να πανηγυρίσουν πρόωρα υπέρ της παντογνωσίας των αρχαίων, η ιπποκρατική απόπειρα ερμηνείας, η μετάβαση από την κλινική παρατήρηση στην παθοφυσιολογία – από το “τι” στο “πώς” και το “γιατί”- ήταν δραματικά ελλιπής, χωρίς βέβαια αυτό να αποτελεί έκπληξη, αφού πολλές πτυχές των ερωτημάτων αυτών παραμένουν αναπάντητες ακόμη και σήμερα. (Απόσπασμα από τον πρόλογο του Δρ. Β.Α. Λιούτα)